Ağızda hijyen, cihanda hijyen
Kara ölüm denen veba salgını 14. yüzyılda başlayıp 19. yüzyıla kadar dalga dalga bütün dünyayı kasıp kavurdu ve yaklaşık 200 milyon insanın ölümüne sebep oldu. Yersinia pestis adlı bakteri kaynaklı bu salgının bitmesi için tek bir şey gerekliydi: Hijyen. Evet, sadece su ve sabun bile vebanın kökünü kurutmaya yetti. Böyle basit önlemlerin, yüzyıllarca etkisini gösteren ve bütün dünyanın hafızasına korkuyla kazınmış ölümcül bir hastalığı sona erdirebilmesi bize önemli mesajlar veriyor. Evet, artık hijyen eksikliği yüzünden kitlesel ölümcül hastalıklara rastlamıyoruz fakat vücudumuzun bakteri bakımından en kalabalık ortamı olan ağzımız ile ilgili bazı ciddi sıkıntılarımız var.
"Ağzımızdaki veba diş çürükleridir!" diye biraz nahoş bir tanımlama yapsak herhalde yanlış olmaz. Dünya Sağlık Örgütü diş ve dişeti hastalıklarını, yaygınlığı ve tekrarlama sıklığı nedeniyle dünyadaki en büyük sağlık sorunlarından birisi olarak değerlendirmekte. Diş ve dişeti hastalıkları sadece diş kaybına değil, bilimsel olarak kanıtlanmış bir takım sağlık sorunlarına da neden olmakta:
- 5-17 yaş grubu çocuklarda büyüme yetersizliği
- Hamilelerde, 8 kat daha fazla düşük ağırlıklı doğum
- 39-69 yaş grubunda 7 kat daha fazla kalp hastalığı
Diş çürüklerinin oluşum mekanizmasına baktığımız zaman iki faktör öne çıkıyor: 1-Bakteri, 2-Karbonhidrat. Ağzımızın doğal mikroflorasını oluşturan bakterilere ek olarak, ağız bakımı eksik olduğu takdirde sayıları artan ve dişlere yapışan bir takım çürük yapıcı bakteriler mevcut ve bu bakteriler karbonhidratlarla besleniyor. Buradan şu basit sonucu çıkarabiliriz: Temizlikle zararlı bakterileri ağızdan uzaklaştırıp, kalanlara da şeker vermezsek çürük oluşmaz. (Bazen en basit çözüm en doğrusudur.)
Ağız hijyenini sağlamak aslında çok kolay: Diş fırçalama ve fırçanın ulaşamayacağı diş aralarını temizlemek için diş ipi kullanımı bütün sorunlarımızı çözer. Doğru diş fırçalama ve diş ipi kullanım tekniklerini diş hekiminizden veya internetteki güvenilir bir kaynaktan öğrenebilirsiniz. Aşağıdaki tablodaki rutini her gün uygulamanız ve gün içerisinde aşırı ve sık şeker tüketiminden kaçınmanız sayesinde sağlıklı bir ağıza kolayca sahip olabilirsiniz.
Gördüğünüz gibi, günde sadece 5 dakikamızı ayırıp bu çok basit ağız bakım işlemlerini yapmamız, diş ve diş eti hastalıksız bir ağıza sahip olmamız için yeterli. Çevremizdeki onlarca diş hekimliği fakültesinin, yüzlerce diş kliniğinin ve binlerce diş hekiminin mevcudiyetinin en önemli temel dayanağı, işte bu 5 dakikalık ağız bakımı eksikliği.
Özetle;
Diş çürüğü bir hastalık olmasının yanında, önlenebilir bir davranış sorunudur.
Sağlıklı günler!
Murat İstektepe
Ocak 2021